Cümlede Anlam

Duygu düşünce ve isteklerin ifade eden sözcük ve sözcük gruplarını cümle denir. 
Cümlenin İletisi
Her cümleyi kendi içinde yapı ve anlam bütünlüğü taşır cümleyi söyleyen kişinin de elbette karşısındakine iletmek istediği bir düşünce vardır. Bu düşünceye bu cümlenin ana düşüncesi yani iletisi durumundadır. Cümle sonlarında da sıkça sorulan soru şekillerinden biri de  sözü edilen iletiye yönelik cümlenin yorumu sorularıdır. Bu soru şekillerinde öğrenciden istenen bir cümlenin ana düşüncesi ve anlatılmak isteneni bulması başka bir değişle cümleyiyorumlanmasıdır.
** Eğitim görmemiş insan ruhu işlenmemiş demire benzer iyi bir usta’nın eli demedikçe insanda gizli olan renk ve güzellikler ortaya çıkmaz. 
Bu cümlede kabiliyetlerimizin eğitimle ortaya çıktığı ve biçimlendiği anlatılmak istenmiştir. Soru kökünde bu cümle sorulduğunda da bu cümleyle  aynı doğrultuda bir yargı seçeneklere yerleştirilecektir.
Cümle Vurgu
Türkçede vurgulanmak istenen ögeler yüklemin önüne getirilir.
Ayşe dün gece İstanbul’a otobüsle gitti.
Ayşe dün gece otobüsle İstanbul’a gitti.
Dün gece otobüsle İstanbul’a Ayşe gitti
İstanbul’a otobüsle Ayşe dün gece gitti
Eş-Yakın Anlamlı Cümleler
Bir düşünce farklı sözcükler ile farklı şekillerde söylenebilir. Sözcükler farklı olsa da anlamları birebir aynı cümlelere eş anlam cümleler denir.
Başarılı bir sanatçı nesnel anlatımı tercih edemez.
Kendi bakışını yansıtan sanatçılar sanatta başarılı olabilir.
Bu cümlenin her ikisini de sanatçının öznel yönünün ağır bastığı farklı kelimelerle anlatılmıştır.
Bazı cümleler anlamca birebir aynı olmasa da ilettiği  duygu ve düşünce bakımından neredeyse aynıdır. Bu cümlelere yakın anlamlı cümle denir. 
Ömür yıllarla değil, yapılanlarla; yaşananlarla değil, verilen ürünlerle kocaman olabilir.
Dolu dolu ve üreterek yaşayanlar uzun yaşamıştır.
Bu iki cümle anlamca birbirine yakındır Fakat ilk cümlede iki cümleden farklı olarak ” yıl” vurgusu da yapılmıştır. 
Anlamca Çelişen Cümleler 
Anlam bakımından birbiriyle bağdaşmayan karşıt yargılar  taşıyan cümlelerdir.
Bir insanın davranışını herkesle genellemek doğru değildir.
İnsanlar üç aşağı beş yukarı aynı anlayışlıdır.
İlk cümlede insanların farklı özellikleri taşıdığı, ikinci cümlede ise insanların hemen hemen aynı özelliklere sahip olduğu vurgulanmıştır. Dolayısıyla bu iki cümle anlamca çelişmektedir.